Trong nhóm Retinoids thì Tretinoin và Retinol là 2 hoạt chất rất được ưu ái sử dụng trong nhiều vấn đề của da. Tuy cùng một nhóm chất nhưng cả hai lại có đặc tính và cấp độ hoạt động khác nhau, mục tiêu sử dụng cũng có nhiều điểm khác biệt. Vậy so với Retinol thì Tretinoin có mạnh hơn không? Cách dùng Tretinoin có khác khi sử dụng Retinol? Trường hợp nào nên dùng Tretinoin hay Retinol?
Bạn đang đọc: Tretinoin là gì? Cách dùng tretinoin cho người mới bắt đầu
Để biết rõ hơn về hoạt chất Tretinoin trong chăm sóc và điều trị các vấn đề về da, hãy cùng Ngọc Dung tìm hiểu thông qua các thông tin trong bài viết dưới đây. Những thông tin được cung cấp sẽ giúp bạn hiểu đúng Tretinoin là gì, công dụng của Tretinoin và cách sử dụng an toàn, giảm kích ứng cho làn da.
Contents
Tretinoin là gì?
Tretinoin là một hoạt chất thuộc nhóm Retinoid, dẫn xuất của Vitamin A và là thế hệ đầu tiên của nhóm chất này. Nó là thành phần chính trong nhiều sản phẩm chăm sóc/điều trị bệnh lý về da, bao gồm mụn trứng cá, viêm da và lão hóa. Tretinoin có thể được điều chế dưới dạng kem và gel để tăng tính ổn định cho sản phẩm.
Tretinoin có ở dạng không kê toa và kê toa, nhưng thường được dùng dưới sự chỉ định từ bác sĩ. Nồng độ Tretinoin an toàn cho phép sử dụng là 0.025%, 0.05% và 0.1%. Mỗi nồng độ sẽ đáp ứng được mục tiêu điều trị khác nhau. Hầu hết các chuyên gia đều khuyên nên dùng Tretinoin ít nhất 6 tháng để trông thấy được sự thay đổi rõ ràng trên da.
Đây là hoạt chất mạnh, có thể giải quyết được các vấn đề cứng đầu trên da, nhưng “control” không tốt thì sẽ khiến da bị bùng nổ, đẩy mụn hoặc sẽ nám nghiêm trọng hơn trước khi dùng.
Vì vậy để biết cách dùng Tretinoin an toàn và không gây kích ứng, chúng ta cần nắm rõ cơ chế hoạt động của Tretinoin là gì, công dụng của Tretinoin giới hạn cho những vấn đề nào để không xảy ra tình trạng lạm dụng và kết hợp sai với các thành phần khác. Các thông tin này sẽ được chuyên gia Ngọc Dung chia sẻ trong phần tiếp theo, hãy theo dõi tiếp và ghi chú lại nhé!
Cơ chế hoạt động của Tretinoin
Tretinoin có thể hoạt động ở cấp độ tế bào, tham gia tái tạo từ lớp hạ bì đến lớp biểu bì của da. Khi được sử dụng trên da, Tretinoin sẽ trực tiếp liên kết với các axit Retinoic có sẵn trong tế bào da, kích thích quá trình phân bào để tăng sinh số lượng tế bào mới, kích thích sản xuất collagen và elastin. Kết quả giúp làm phẳng nếp nhăn, cải thiện độ đàn hồi và các vấn đề lão hóa.
Tretinoin còn hoạt động chống lại quá trình phân hủy collagen, cũng như nó sẽ kích thích loại bỏ các sợi nguyên bào bị thoái hóa. Từ đó thúc đẩy sự thay mới tế bào và điều chỉnh là cấu trúc da.
Ngoài ra, khi tác động đến lớp biểu bì, Tretinoin sẽ hoạt động như một chất tẩy tế bào chết. Nó giúp đào thải các tế bào sừng bị già và cũ, giúp cải thiện kết cấu bề mặt da, cho da sáng và giải quyết các vấn đề liên quan đến tăng sắc tố.
Với cấp độ hoạt động này, chúng ta có thể tận dụng mọi công dụng của Tretinoin để giải quyết các vấn đề về da. Tuy nhiên, cũng chính vì hoạt động quá sâu và mạnh mẽ, Tretinoin có thể sẽ mang lại nhiều rắc rối hơn cho làn da.
Do đó mà bạn phải biết cách dùng Tretinoin, cũng như biết cách xử lý các kích ứng khi dùng thành phần này. Đặc biệt là phải lưu tâm đến cách sử dụng tretinoin dành cho người mới bắt đầu nếu như bạn chưa từng sử dụng qua Tretinoin hoặc bất kỳ hoạt chất nào thuộc nhóm Retinoids.
Tretinoin có tác dụng gì đối với làn da
Nếu dựa vào cơ chế hoạt động trên chúng ta có thể biết được Tretinoin có tác dụng gì đối với làn da, nhất là da mụn và da lão hóa. Để tránh sự nhầm lẫn và dùng sai công dụng Tretinoin, Ngọc Dung đã giúp bạn tổng hợp 4 công dụng của Tretinoin được biết đến nhiều nhất ở bên dưới đây:
Tretinoin trị mụn
Mụn là vấn đề về da phổ biến nhất, hình thành từ việc tích tụ tế bào chết và bã nhờn ở lỗ chân lông. Do đó, muốn trị mụn, cần phải sử dụng các hoạt chất có khả năng xử lý tốt sự tắc nghẽn này.
Như đề cập, Tretinoin là hoạt chất có khả năng thúc đẩy quá trình đào thải tế bào chết thông qua cơ chế kích thích luân chuyển tế bào. Tế bào mới hình thành, đẩy tế bào chết lên bề mặt da và tái tạo lại làn da mới và khỏe hơn. Kết quả là sẽ giảm thiểu tình trạng ứ đọng cặn bã trong lỗ chân lông, từ đó giảm mụn đang hoạt động và ngăn ngừa mụn mới hình thành.
Tretinoin có khả năng đi sâu vào các lớp trong cùng, nên sẽ giúp đẩy nhân mụn ra bên ngoài, làm sạch mọi ngóc ngách trong da, tạo điều kiện cho các tế bào mới lấp vào những vị trí bị tổn thương hoặc còn trống.
Ngoài ra, Tretinoin cũng giúp tăng sinh collagen, tăng cường liên kết cho các tế bào mới và hỗ trợ cải thiện vết thâm do tăng sắc tố sau viêm.
Đó là lý do Tretinoin nằm trong danh sách các hoạt chất trị mụn được phép sử dụng được phê duyệt bởi FDA. Nhưng vì hoạt tính mạnh nên phải lưu ý cách dùng Tretinoin trong quá trình trị mụn, tránh mụn phát triển theo hướng tệ hơn ban đầu.
Tìm hiểu thêm: Mandelic Acid là gì? Công dụng và cách dùng hiệu quả trên da
Tretinoin trị nám, cải thiện sắc tố da
Nám là tình trạng da có màu sắc không đồng đều, thường xuất hiện dưới dạng các đốm nâu trên da hoặc hình thành từng mảng lớn. Đó là do sự gia tăng và phân bố không đều sắc tố melanin trên bề mặt da, dẫn đến tích tụ cục bộ lượng lớn melanin tại các vị trí thường xuyên tiếp xúc với ánh nắng mặt trời.
Với khả năng làm giảm sự tăng sinh melanin trong da, Tretinoin là hoạt chất được đặt kỳ vọng nhiều trong các phác đồ điều trị nám và tăng sắc tố. Nó sẽ giúp kích thích thay mới tế bào, lấy đi những tế bào bị tổn thương do ánh nắng mặt trời, sau đó tạo ra liên kết mới trên bề mặt, giúp da sáng và đều màu hơn. Cơ chế này được gọi là thay da sinh học, khác hẳn với cách mà rượu thuốc hoạt động gây bào mòn và mỏng da.
Vì thế, khi dùng tretinoin trị nám, tàn nhang hay giải quyết các vấn đề liên quan đến tăng sắc tố, chúng ta sẽ thấy trên bề mặt bị bong li ti. Đó là dấu hiệu cho thấy da đang thay mới, hàng rào bảo vệ da cần một khoảng thời gian để phục hồi tốt hơn.
Tretinoin trị sẹo rỗ
Sẹo rỗ là những vết lõm trên bề mặt da, xuất hiện sau khi mụn đã hết hoặc do một vết thương nào đó đã để lại trên da. Rất khó để loại bỏ sẹo rỗ, nhưng chúng ta có thể sử dụng Tretinoin để cải thiện tình trạng này. Nhưng nhớ rằng nó chỉ có tác dụng và thực sự hiệu quả trên sẹo mới. Đối với các sẹo rỗ lâu năm thì dùng Tretinoin không phải là cách tốt nhất.
Với cơ chế tăng sinh collagen và elastin, Tretinoin sẽ kích thích làn da tái tạo, tăng số lượng tế bào để làm đầy mô sẹo. Kết quả là sẽ giảm bớt tình trạng sẹo rỗ, cải thiện kết cấu bề mặt da và giúp da láng mịn.
Tretinoin làm giảm nếp nhăn và các dấu hiệu lão hóa
Tuổi tác càng cao, da càng mất đi độ đàn hồi và xuất hiện nhiều nếp nhăn cũng như gặp phải các vấn đề lão hóa khác. Tretinoin là một hoạt chất hoạt động ở cấp độ tế bào nên có thể xâm nhập sâu vào trong da, kích thích chu kỳ sinh học của tế bào. Nó sẽ giúp giải quyết các vấn đề lão hóa xuất hiện từ hạ bì đến biểu bì.
Tretinoin sẽ kích thích tăng sinh collagen trong lớp hạ bì để làm phẳng nếp nhăn và căng da mặt. Đồng thời, nó cũng giúp thúc đẩy tăng tế bào sừng keratinocytes ở lớp sừng, tạo thành màn chắn, ngăn ngừa tình trạng mất nước qua da. Khi da đủ độ ẩm và có nhiều collagen thì các vấn đề lão hóa như nếp nhăn và sắc tố da cũng sẽ được giảm tải. Da sẽ được săn chắc, đàn hồi tốt và tươi sáng hơn.
Phân biệt Tretinoin và Retinol
Bạn có hay nhầm lẫn giữa Tretinoin và Retinol? Nếu vẫn chưa thể phân biệt hai thành phần này và không biết khi nào thì nên dùng Tretinoin, khi nào nên dùng Retinol thì hãy cùng Ngọc Dung lập bảng so sánh ngay dưới đây:
- Điểm giống nhau:
- Điểm khác nhau:
| Tính chất | Tretinoin | Retinol |
| Loại chất | Axit retinoic | Một dạng khác của Axit Retinoic |
| Độ mạnh | Mạnh mẽ | Yếu hơn 20 lần so với Tretinoin |
| Kê toa/không kê toa | Thường được chỉ định bởi bác sĩ | Không kê toa |
| Hiệu quả điều trị/chăm sóc da | Hiệu quả cao trong điều trị mụn trứng cá, tăng sắc tố da cấp độ trung bình đến nặng | Hiệu quả đáng kể trong làm mờ nếp nhăn, cải thiện kết cấu da |
| Cơ chế hoạt động | Tác động trực tiếp lên tế bào da, kích thích tái tạo và sản xuất collagen | Cần phải chuyển hóa thành axit retinoic khi hoạt động trên da rồi mới bắt đầu tác động đến các tế bào |
| Tính ổn định | Ổn định do không cần chuyển hóa thành Axit Retinoic | Dễ bị phân hủy khi tiếp xúc với ánh sáng và không khí |
| Tác dụng phụ | Có thể gây đỏ da, khô da, nhạy cảm với ánh sáng mặt trời | Tác dụng phụ tương tự nhưng ít hơn so với tretinoin |
| Tần suất sử dụng | Không dùng hàng ngày, chỉ nên dùng với tần suất 2-3 lần/tuần | Có thể sử dụng hàng ngày trong các sản phẩm chăm sóc da thông thường trên nền da khỏe |
| Thời gian sử dụng | Ít nhất 6 tháng | Có thể sử dụng lâu dài để giảm dấu hiệu lão hóa |
| Thời điểm sử dụng | Tối | Sáng/Tối |
Dựa vào bảng so sánh trên có thể thấy, Tretinoin là hoạt chất mạnh và tác động sâu hơn so với Retinol. Vì thế, cách dùng Tretinoin sẽ có nhiều điểm cần lưu ý hơn so với lúc dùng Retinol.
Cách sử dụng Tretinoin cho người mới bắt đầu
Trên thị trường hiện nay, các loại Tretinoin được điều chế dưới nhiều dạng công thức và nồng độ tùy theo mục tiêu sử dụng là gì. Vì thế, trước khi lựa chọn và học cách dùng Tretinoin, bạn nên thấu hiểu làn da và nhận biết các vấn đề mà da đang gặp phải để đưa ra được quyết định tốt nhất.
Dưới đây là cách dùng Tretinoin cho người mới bắt đầu và cách tối ưu tác dụng của Tretinoin trên da, giảm các kích ứng có thể xảy ra:
Cách thêm Tretinoin vào quy trình skincare khi mới bắt đầu
Cách dùng tretinoin cho người bắt đầu thường sẽ có nhiều vấn đề cần lưu ý hơn so với các thành phần khác. Bởi vì Tretinoin có hoạt tính mạnh hơn Retinol gấp 20 lần, nên quá trình sử dụng lại có nhiều vấn đề hơn.
Dù bạn có đang sử dụng Retinol rất tố đi chăng nữa thì việc chuyển sang Tretinoin cũng không đảm bảo sẽ không có tác dụng gì xảy ra. Do đó, hãy lưu ý đến cách dùng Tretinoin và cách thêm nó vào quy trình skincare. Những vấn đề bạn cần lưu ý đến chính là:
- Tuần đầu tiên chỉ dùng Tretinoin 1-2 lần, mỗi lần cách nhau 2-3 ngày để đảm bảo có thể theo dõi sát sao các phản ứng của da.
- Chỉ dùng Tretinoin với liều lượng 1 hạt đậu nhỏ và sử dụng trên các mục tiêu cụ thể, không bôi hết da mặt.
- Dùng Tretinoin có nồng độ thấp nhất và công thức đơn giản để tránh da bị quá tải với các thành phần cùng lúc.
- Không dùng Tretinoin chung với BHA, AHA, Retinol và Hydroquinone.
- Không dùng Tretinoin trần, thay vào đó là trộn chung với kem dưỡng ẩm để giảm hoạt động của Tretinoin trên da.
- Sang tuần 2-3, nếu da không có phản ứng với Tretinoin thì duy trì tần suất 2 lần/tuần.
- Sau tuần thứ 4, có thể tăng lên với tần suất 3 lần/tuần và kết hợp với một số thành phần làm sáng da khác, như dùng Tretinoin với Vitamin C. Tuy nhiên, cần chú ý đến độ pH và kết cấu của các sản phẩm để tránh làm giảm tác dụng hoặc gây kích ứng da.
- Từ tuần thứ 6 trở đi, bạn có thể thử tăng nồng độ Tretinoin lên một bậc. Vẫn sẽ thêm vào từ từ như tuần đầu tiên và theo dõi phản ứng của da. Nếu dung nạp tốt thì có thể duy trì nồng độ và tần suất 2-3 lần/tuần. Nếu không ổn thì hạ liều Tretinoin như cũ và giãn cách ngày sử dụng cùng với các thành phần tăng cường độ ẩm, phục hồi da.
Lưu ý, nếu da chưa từng sử dụng hoạt chất mạnh như Tretinoin thì đừng vội vàng thử các loại Tretinoin, thay vào đó hãy bắt đầu với Retinol hoặc nhóm chất nhẹ hơn để làm quen dần.
Mẹo sử dụng Tretinoin để giảm kích ứng và gia tăng hiệu quả
Ngoài cách dùng Tretinoin cho người mới bắt đầu, khi sử dụng tretinoin trị nám hoặc mụn trứng cá, để giảm kích ứng và tăng hiệu quả, bạn nên dùng vào ban đêm và thực hiện theo các bước sau:
- Bước 1: Làm sạch da với các sản phẩm dịu nhẹ, không có thành phần gây kích ứng.
- Bước 2: Dùng toner để cân bằng pH và độ ẩm cho da
- Bước 3: Đắp mặt nạ cấp nước, phục hồi da (3 lần/tuần)
- Bước 4: Thoa một lớp serum mỏng lên da (có thể dùng các loại serum chứa HA, B5, Ceramide hoặc Peptide)
- Bước 5: Trộn Tretinoin với kem dưỡng ẩm và thoa lên da.
Khi dùng các loại Tretinoin có công thức mạnh, hãy tăng cường độ ẩm cho làn da để ngăn ngừa da khô và bong tróc. Mặc dù hiện tượng bong da khi dùng Tretinoin là bình thường nhưng không phải lúc nào cũng xảy ra.
Hiện tượng bong da này cũng có thể xuất phát từ cách dùng Tretinoin không đúng, lạm dụng thành phần dẫn đến kích ứng da. Vì thế, bạn nên lưu ý phản ứng của da, nếu có kèm thêm các nốt mẩn đỏ thì hãy tạm dừng sử dụng và tìm cách xử lý ngay.
>>>>>Xem thêm: Peel da là gì? Peel da có tốt không? Có nên peel da không?
Cách xử lý khi dùng Tretinoin bị kích ứng
Tuy các cách dùng Tretinoin được thiết kế dựa trên tính chất và nồng độ sản phẩm nhưng cũng không tránh khỏi việc gây kích ứng da, nhất là với những làn da có hệ miễn dịch kém.
Nếu đang dùng Tretinoin mà gặp phải kích ứng, hãy ngừng sử dụng trong một thời gian để da nghỉ ngơi. Bạn có thể thay thế bằng các loại kem dưỡng ẩm, làm dịu và phục hồi da. Ngoài ra, cũng nên hạn chế sử dụng các hoạt chất mạnh khác như BHA, AHA và Retinol, cũng như các sản phẩm có chứa cồn để tránh làm tăng độ nhạy cảm của da.
Nếu tình trạng kích ứng không giảm đi và có dấu hiệu nghiêm trọng hơn, bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ da liễu để được điều chỉnh liều lượng và cách dùng Tretinoin phù hợp. Tình trạng xấu nhất sẽ phải áp dụng một số phương pháp để cắt Tretinoin ra khỏi quy trình skincare và thay bằng những hoạt chất nhẹ nhàng hơn.
Nếu có thể thêm Tretinoin vào quy trính skincare và kiểm soát tốt hoạt động tốt của thành phần này sẽ là tín hiệu tốt cho da. Nhưng nếu không thể dùng Tretinoin trị nám hay trị mụn trứng cá thì cũng đừng vội thất vọng. Bởi ngoài Tretinoin, chúng ta còn rất nhiều phương pháp khác để giải quyết các vấn đề này.
Không so sánh về hiệu quả giữa các phương pháp, bởi mỗi cái đều sẽ có ưu và nhược điểm khác nhau. Nhưng nếu bị dị ứng với Tretinoin thì bạn có thể thử tham khảo qua các công nghệ như Laser Fractional CO2, IPL hoặc Laser Picosure. Đây là những công nghệ cao đang được ưu tiên sử dụng để loại bỏ nám, mụn, thâm mụn và sẹo mụn.
Nhưng do các công nghệ này cũng chống chỉ định với nhiều trường hợp nên cần phải trao đổi kỹ với chuyên gia trước khi thực hiện.
Bạn có thể nhấp vào mục Điều trị da trong Form dưới đây và điền thông tin để tạo liên hệ với chuyên gia tư vấn về lĩnh vực này:
